Wanneer is iets goed of slecht? Daar kunnen we een eeuwigheid over discussiëren, omdat we nooit iets met 100% zekerheid kunnen vaststellen. Het enige wat we kunnen doen is iets als waarheid aannemen, omdat het op dat moment het meest waarschijnlijke is. Wat vandaag als voedzaam wordt bestempeld, blijkt over een jaar juist kankerverwekkend te zijn.
> Iets is waar, totdat het niet meer waar is
> Iets werkt, totdat het niet meer werkt
> Iets is gezond, totdat het niet meer gezond is
Maar hoe kom je er nu achter wat goed is voor JOU? In deze blog geef ik je een praktische tool die je kunt inzetten bij het maken van eetkeuzes.
Ons brein gaat lekker op denken in zwart of wit, in alles of niets, in goed of fout. Want dat is duidelijk en concreet. Maar wat we soms vergeten is dat we omringd zijn met ontelbaar veel grijstinten.
Of iets goed of slecht voor je is kan per situatie anders zijn en kan op verschillende niveaus worden beoordeeld:
- Je kunt de intentie beoordelen
- Het gedrag zelf beoordelen
- Of de uitkomst van het gedrag beoordelen
Stel de intentie is goed, je doet iets met de juiste bedoelingen, maar het gedrag is schadelijk? Is het dan slecht wat je gedaan hebt? En wat als je met schadelijk gedrag wel je doel kan bereiken? Is het dan toch goed wat je doet?
Alle niveaus zijn belangrijk om mee te nemen in je (ethische) overweging of iets goed of slecht is. Ook als we het hebben over eet- en beweeggedrag.
Een paar voorbeelden ter verduidelijking:
Gedrag: Een hele zak chips leegeten
> Voor Andrea voelt het leegeten van de zak chips als een eetbui. Iets wat fout is en niet mag. Het roept gevoelens als schaamte, afkeer en schuldgevoel op. Vervolgens lokt het bij haar compensatie gedrag uit (maaltijden overslaan).
> Voor Kim voelt het leegeten van de zak chips helemaal oké. Daar had ze gewoon zin in. Er komen geen vervelende gevoelens bij kijken en ze gaat daarna gewoon verder met haar leven zonder iets bewust te moeten compenseren. Ze eet in de basis voedzaam en haar gewicht blijft stabiel.
Gedrag: Een salade bestellen
> Sarah heeft eigenlijk zin in frietjes, maar bestelt toch een salade omdat het ‘gezond’ is en ze calorieën moet besparen. Het brood wat erbij geserveerd wordt laat ze staan (want koolhydraten zijn slecht). Ze verlaat het restaurant met een leeg gevoel en als ze thuis is duikt ze de kast in en heeft ze een eetbui (met veel koolhydraten).
> Suzan bestelt een salade omdat ze er oprecht zin in heeft. Daarnaast geniet ze van het brood wat erbij geserveerd wordt. Ze komt met een voldaan gevoel thuis en voelt geen trigger om meer te eten.
Gedrag: 3x per week sporten
> Janine moet van zichzelf 3x per week sporten omdat ze calorieën moet verbranden. Het overslaan van een sportsessie mag écht niet, ook al heeft haar lichaam behoefte aan rust. Ze loopt daarmee een groot risico om een blessure op te lopen. Ook is de kans groot dat ze uiteindelijk het sporten niet zal volhouden.
> Karin vindt het heerlijk om te sporten. Het is een vorm van ontspanning, ze vindt de sociale contacten fijn en voelt zich er fit door. Maar ze kan ook makkelijk een sportsessie overslaan als dat nodig is. Dat vindt ze wel jammer, maar ze voelt zich daar niet schuldig over.
De intentie en consequentie van je gedrag is belangrijk!
Doe je iets omdat je oprecht het beste met jezelf voor hebt (autonome motivatie)? Of omdat je iets MOET zodat je aan bepaalde (onrealistische) eisen en verwachtingen kunt voldoen (gecontroleerde motivatie)?
Dat de persoon naast je op een bepaalde manier eet, betekent niet dat hetzelfde ook goed is voor jou. Dat die ene 'fitgirl' op Instagram 5x per week sport, betekent niet dat jij dit hoeft te doen!
Het is zo ontzettend belangrijk dat je eet- en beweegkeuzes maakt die goed zijn voor jou, zowel mentaal als fysiek. Dat klinkt heel ‘makkelijk’ maar is het zeker niet, vooral omdat we heel goed zijn in onszelf voorliegen over de intentie van de keuze. Bovendien, weet jij eigenlijk wel wat goed is voor JOU?
Gebruik de Lichter Leven code bij het maken van (eet)keuzes
Hoe kom je er nu achter of je intentie, je gedrag en de uitkomst van je (eet)keuzes goed is voor jou? Daarvoor kun je jezelf een aantal vragen stellen. Deze vragen zijn gebaseerd op de vier kardinale deugden die samen de morele code vormen (Chivo, 2021). Ik noem het in mijn praktijk de lichter leven code.
- Is het verstandig? Is het verstandig wat je doet of wilt gaan doen?
- Is het moedig? Moet je iets overwinnen wat om moed vraagt? Of ren je van iets weg?
- Is het rechtvaardig? Ben je eerlijk naar jezelf? Doe jezelf er niet mee tekort?
- Toon je zelfbeheersing? Ben je in staat om iets te doen of te laten om bijvoorbeeld je langetermijndoel te kunnen behalen?
Stel je hebt zin in chips, mag je dan een hele zak opeten? Ja, dat mag zeker! Maar voordat je dat doet, vraag jezelf dan eerst af: Is het eten van een hele zak chips verstandig? Is het moedig als ik dit doe of loop ik misschien weg van iets? Is het rechtvaardig als ik dat doe of doe ik mezelf tekort? Toon ik daarmee enige mate van zelfbeheersing of ben ik de controle volledig kwijt?
Als het antwoord overal ‘ja’ op is, dan is er niets aan de hand en kun je lekker genieten van je zak chips. Maar als je niet overal ‘ja’ op kunt antwoorden, dan is het wellicht goed om andere opties te bekijken.
Elke keuze is een kans om jezelf beter te leren kennen en te groeien. En hoe meer vertrouwen je krijgt in jezelf en je lichaam, hoe makkelijker het wordt.
Liefs X
Er zijn weer een aantal 1-op-1 coachplekken beschikbaar 🦋 én je kunt natuurlijk ook aan de slag met het online programma.
Reactie plaatsen
Reacties