'Lieke, ik wil echt ontzettend graag mijn eetgedrag veranderen, maar het lukt gewoon niet. Mijn motivatie is weg. Wat nu?!'
Wat ik allereerst wil benadrukken, is dat wanneer je iets heel graag wilt, dit niet automatisch betekent dat je het ook kunt of lukt. En dat wanneer iets niet meteen lukt, dit niet automatisch betekent dat je het niet echt wilt.
Willen ≠ Kunnen
De uitspraak 'Als je iets echt wilt, dan lukt het ook' maakt mij daarom altijd een beetje kriebelig. Ja, iets graag willen is een vereisten om in beweging te komen. Maar wij zijn mensen. En als er één ding is wat ik geleerd heb in mijn relatief prille leven, is dat het leven niet zwart-wit is.
Het concept motivatie is bovendien complex en ook allesbehalve zwart-wit. De klassieke verdeling tussen intrinsiek en extrinsiek is niet volledig en tussen het hebben van motivatie en het niet hebben van motivatie liggen nog ontzettend veel grijstinten.
Iedereen die bij mij een (coach)trajecten volgt, is ontzettend gemotiveerd om het (eet)gedrag te veranderen. Daar hoef ik eigenlijk nooit naar te vragen. Waar ik wél in geïnteresseerd ben is: Waar wordt jouw motivatie door gedreven?
- Word je gedreven door innerlijke motivatie? Wil jij je (eet)gedrag veranderen omdat je het oprecht leuk vindt om er mee bezig te zijn?
- Word je gedreven door je persoonlijke waarden? Wil jij je (eet)gedrag veranderen omdat je het bijvoorbeeld belangrijk vindt om goed voor jezelf te zorgen?
- Word je gedreven door een persoonlijk doel? Wil jij je (eet)gedrag veranderen omdat je bijvoorbeeld de voordelen van goed voor jezelf zorgen belangrijk vindt: je fit en energiek voelen?
-
Word je gedreven door een zelfopgelegde druk om aan ergens aan te voldoen? Wil jij je (eet)gedrag veranderen vanuit schuldgevoel en schaamte voor je lichaam en gewicht? of vanuit het verlangen naar waardering van anderen? Vaak wordt deze motivatie je ingefluisterd door je innerlijke criticus.
-
Word je gedreven door externe druk of beloning? Wil jij je (eet)gedrag veranderen omdat anderen dit van je verwachten (bijvoorbeeld je partner, werkgever, huisarts)? Wat je vaak ziet is dat je anders gaat eten in het bijzijn van anderen mensen, maar niet wanneer je weer alleen bent.
- Geen motivatie om met je eetgedrag aan de slag te gaan.
De laatste drie vormen van motivatie worden ook wel gecontroleerde regulatie genoemd. Deze vormen van motivatie zijn meestal kortdurend (< 6 maanden). De kans dat je weer vervalt in oud gedrag is groot.
De eerste drie vormen van motivatie worden autonome zelfregulatie genoemd. Deze vormen van motivatie zijn effectiever want zijn gericht op de lange termijn (> 24 maanden).
Iets heel graag willen uit angst, schaamte of externe druk kan tijdelijk heel goed werken. Maar voor de lange termijn is dat helaas niet voldoende.
Let op: tekst gaat verder onder de afbeelding
In de bovenstaande afbeelding zie je ook nog drie psychologische basisbehoeften staan, namelijk:
- Binding (het hebben van betekenisvolle relaties wat zorgt voor veiligheid)
- Competentie (ergens goed in zijn en daar waardering/erkenning voor krijgen)
- Autonomie (jezelf kunnen zijn)
Wanneer deze basisbehoeftes bevredigd zijn, word je over het algemeen veel meer gemotiveerd door autonome zelfregulatie (1-3 motivatievormen).
Wanneer je basisbehoeftes gefrustreerd zijn, zit je vaak meer in de overleefstand en zal de gecontroleerde zelfregulatie het vaak overnemen. Werken aan bijvoorbeeld gezondheidsdoelen heeft dan vaak niet de prioriteit omdat je aan het 'overleven' bent.
In mijn coachtrajecten kijk ik altijd in hoeverre de psychologische basisbehoeften bevredigd zijn. En ook in het online programma, loopt dit als een rode draad door de verschillende modules.
De vraag OF je voldoende motivatie hebt is dus niet belangrijk. De vraag die jij jezelf mag stellen is WAAR komt mijn motivatie vandaan? De randvoorwaarden om je gedrag te kunnen veranderen moeten eerst op orde zijn.
Bron: Chivo.nl
Reactie plaatsen
Reacties